Joe Aura, aurajoe6@gmail.com
Rais wa Tanzania, Samia Suluhu Hassan, ametangaza mlipuko wa virusi vya Marburg wiki moja tu baada ya waziri wa afya kukanusha uwepo wa visa vyovyote.
Kisa cha kwanza kilichothibitishwa cha virusi vya Marburg kiliripotiwa katika mkoa wa Kagera, kaskazini-magharibi mwa nchi, wakati wa mkutano na waandishi wa habari siku ya Jumatatu. Tangazo hili lilitolewa wiki moja baada ya Waziri wa Afya, Jenista Mhagama, kukanusha uwepo wa virusi hivyo nchini. Rais Samia alihakikishia umma kuwa serikali imeimarisha juhudi za kukabiliana na mlipuko huo, ikiwa ni pamoja na kutuma timu ya dharura kufuatilia na kushughulikia visa vinavyoshukiwa.
Tishio la Virusi vya Marburg
Shirika la Afya Duniani (WHO) liliripoti awali mlipuko ulioshukiwa mnamo Januari 14, likisema kulikuwa na visa tisa na vifo vinane katika mkoa wa Kagera. Hata hivyo, uchambuzi wa sampuli ulibainisha kuwa ni kisa kimoja pekee kilichothibitishwa, huku visa vingine 24 vilivyoshukiwa vikipatikana kuwa hasi.
Virusi vya Marburg, vinavyosambazwa kwa binadamu kupitia popo wa matunda na kwa kugusana na majimaji ya mwili ya watu walioambukizwa, ni hatari sana. Dalili za ugonjwa huu ni pamoja na homa, maumivu ya misuli, kuhara, kutapika, na katika hali mbaya, kifo kutokana na kupoteza damu kupita kiasi. Kwa wastani, virusi hivi huua asilimia 50 ya walioambukizwa, ingawa hatari ya kimataifa inachukuliwa kuwa ya chini, kulingana na Mkurugenzi Mkuu wa WHO, Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Tanzania ilikumbwa na mlipuko wa Marburg hapo awali mnamo Machi 2023, ambao uliua watu sita katika wilaya ya Bukoba. Mlipuko wa sasa unasisitiza hitaji la ufuatiliaji madhubuti katika maeneo yenye hatari kubwa kama Kagera, ambayo ni kitovu cha usafiri kwa wasafiri kutoka nchi jirani zikiwemo Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Uganda, Burundi, na Rwanda.
Shirika la Afya la Umoja wa Afrika, Africa CDC, linaripoti zaidi ya watu 300 waliotambuliwa kwa uchunguzi, wakiwemo wafanyakazi wa afya 56. WHO inashauri kutozuia safari, ikisisitiza ushirikiano wa kimataifa ili kudhibiti mlipuko huo.
Kenya Yachukua Hatua za Tahadhari
Huku kisa cha Marburg kikithibitishwa Tanzania, Wizara ya Afya ya Kenya imeongeza umakini. Ingawa hakuna kisa chochote kilichoripotiwa Kenya, mamlaka zinaimarisha mifumo ya ufuatiliaji, kufanya tathmini ya utayari, na kuandaa mpango wa kina wa kukabiliana na ugonjwa wa Marburg (MVD). Wizara hiyo pia ilisisitiza umuhimu wa vifaa vya kujikinga (PPE) kwa wafanyakazi wa afya na wale wanaowatunza wagonjwa ili kuzuia maambukizi.
Kenya inabakia macho kutokana na mienendo mingi ya kuvuka mipaka na Tanzania, huku ikijitahidi kulinda afya ya umma dhidi ya MVD.
Marejeo
• BBC News; Rais wa Tanzania Samia Suluhu Hassan athibitisha mlipuko wa virusi vya Marburg
• Standard; Kenya yachukua tahadhari baada ya virusi vya Marburg kuthibitishwa Tanzania – The Standard Health