Na Chelangat Caren chelangatcaren756@gmail.com,
Katika ulimwengu wa leo, ambapo mawasiliano na teknolojia zimeendelea kwa kasi kubwa, lugha za kienyeji zimekuwa zikipoteza umaarufu na umuhimu wake katika jamii. Wazazi wengi wanapendelea watoto wao kujifunza lugha za kigeni kama vile Kiingereza, Kifaransa, au Kichina, wakiamini kuwa hizi ndizo lugha zitakazowasaidia watoto wao kufanikiwa katika maisha yao ya baadaye. Lakini je, tumewahi kufikiria umuhimu wa kuhifadhi na kuendeleza lugha zetu za kienyeji?
Lugha ni sehemu muhimu ya utamaduni na utambulisho wa jamii yoyote. Kujifunza lugha ya kienyeji ni kujifunza kuhusu historia, mila, na desturi za jamii husika. Lugha za kienyeji ni hazina ya thamani kubwa inayopaswa kuhifadhiwa na kupitishwa kutoka kizazi hadi kizazi.
Katika nchi nyingi za Kiafrika, lugha za kienyeji ni nyingi na tofauti, na kila moja ina historia na utamaduni wake wa kipekee. Kwa mfano, nchini Tanzania, Kiswahili ni lugha ya taifa na inaunganisha watu wa makabila tofauti. Lakini zaidi ya Kiswahili, kuna lugha nyingine nyingi za kienyeji kama vile Kikuyu, Kinyakyusa, na Kimakonde, kila moja ikiwa na utajiri wake wa kipekee.
Kujifunza lugha za kienyeji kuna faida nyingi. Kwanza, kunasaidia kuimarisha utambulisho wa kitamaduni na kukuza fahari ya asili yetu. Pili, lugha za kienyeji ni chombo muhimu cha mawasiliano katika jamii, na watu wanaozijua wanaweza kuwasiliana kwa ufanisi zaidi na wanajamii wao. Tatu, lugha za kienyeji ni hazina ya maarifa na historia ambayo inaweza kupotea kama hatutaichukulia kwa umakini.
Hata hivyo, lugha za kienyeji ziko hatarini kutoweka kutokana na ushawishi wa lugha za kigeni na ukosefu wa matumizi yake katika mazingira rasmi na elimu. Serikali na taasisi za elimu zina wajibu wa kuhamasisha na kuendeleza matumizi ya lugha za kienyeji katika shule na mazingira ya kazi.
Kama jamii, tunapaswa kutambua thamani ya lugha zetu za kienyeji na kuhamasisha watoto wetu kuzijifunza na kuzitumia. Tunaweza kufanya hivi kwa kuwahamasisha watoto kusoma vitabu vya Kiswahili na lugha nyingine za kienyeji, kuwasikiliza wanamuziki wanaotunga nyimbo katika lugha za kienyeji, na kushiriki katika shughuli za kitamaduni zinazotumia lugha hizo.
Lugha za kienyeji ni sehemu muhimu ya utamaduni na utambulisho wetu. Ni vyema tukazipa thamani na umuhimu unaostahili, na kuhakikisha kuwa zinapitishwa kwa vizazi vijavyo. Tuendelee kuzihifadhi na kuzitumia lugha zetu za kienyeji kwa fahari na heshima.